Het Vieren van Feestdagen en Tradities

De Bijbelse Blauwdruk voor Meningsverschillen

"Aanvaard dan iemand wiens overtuiging niet zo sterk is,
zonder zijn mening te bekritiseren."
(Romeinen 14:1, NBV)

Paulus schrijft deze woorden aan een verdeelde gemeente. Sommigen houden vast aan Joodse feestdagen, anderen zien alle dagen als gelijk. Sommigen eten alles, anderen hebben gewetensbezwaren tegen bepaald voedsel. Het patroon herkennen we vandaag nog.

Wat opvalt is Paulus' benadering. Hij begint niet met regels, maar met relatie. Niet met verboden, maar met vrijheid. Zijn centrale boodschap in Romeinen 14:5-6 is verrassend eenvoudig:

"Laat iedereen zijn eigen overtuiging volgen.
Wie bepaalde dagen in ere houdt, doet dat voor de Heer [...]
Wie niet eet, laat het na voor de Heer, en ook hij dankt God."
Romeinen 14:5-6

Halloween

Halloween vindt zijn oorsprong in het Keltische feest Samhain, waarbij men geloofde dat de grens tussen de levenden en de doden op 31 oktober vervaagde. Later kerstende de kerk dit feest tot Allerheiligen (1 november), waarbij de vooravond "All Hallows' Eve" werd genoemd - vandaar Halloween.

Vandaag zien we twee extremen:

1. De volledige afwijzing: "Halloween is occult en moet worden vermeden"
2. De volledige acceptatie: "Het is maar onschuldig vermaak"

Maar misschien is er een derde weg: die van het onderscheiden.

• Waarom wil ik/ mijn gezin meedoen?
• Welke boodschap geef ik door aan mijn kinderen?
• Kan ik dit feest op een manier vieren die Christus eert?
• Is er ruimte voor creatieve alternatieven (zoals herfstfeesten, lichtfeesten)?

Sinterklaas

Sint-Nicolaas was een historische bisschop bekend om zijn gulheid. De Nederlandse traditie vermengde dit christelijke erfgoed met volksgebruiken, mythische figuren (Zwarte Piet) en commercie.

Vandaag worstelen veel christenen met:

• Commercialisering: Is het nog wel ergens over?
• Angst-element: Is schrik aanjagen bij kinderen gezond?
• Cultuurkritiek: Hoe ga je om met de Zwarte Piet-discussie?
• Spiritualiteit: Welke boodschap geef ik door aan mijn kinderen en wat leer ik ze over echte heiligen?

Als Christenen kunnen we de volgende alternatieven of perspectieven overwegen.

1. Vieren als cultureel erfgoed met nadruk op geven en vreugde
2. Hervormen tot een feest dat Sint-Nicolaas' christelijke waarden centraal stelt
3. Vervangen door een Advent- of Kerstfocus
4. Persoonlijk invullen zonder deelname aan publieke evenementen

Vijf Bijbelse Criteria voor Onderscheiding Van Tradities

1. "Alles is geoorloofd, maar niet alles is nuttig" 1 Korintiërs 10:23
   Vraag: Bouwt deze traditie mij en anderen op in het geloof? Of werkt het verwarrend/verzwakkend?
2. "Of u dus eet of drinkt of iets anders doet, doe alles ter ere van God" 1 Korintiërs 10:31
   Vraag: Kan ik deze traditie op een manier beleven die God eert?
3. "Gelukkig is wie zich niet schuldig voelt over wat hij beslist" Romeinen 14:22
   Vraag: Handelt mijn geweten uit vrijheid of dwang? Voel ik vrede in mijn keuze?
4. "Stoot geen van deze kleinen [...] tegen u in opstand" Matteüs 18:6
   Vraag: Leidt mijn keuze anderen tot zonde of verwarring? Of juist tot groei?
5. "Onderzoek alles, behoud het goede" 1 Thessalonicenzen 5:21
   Vraag: Heb ik de achtergrond en implicaties van deze traditie serieus onderzocht?

Praktische Wijsheid voor Gezinnen en Gemeenten

Voor Gezinnen:

1. Onderzoek samen: Leer de geschiedenis van tradities kennen
2. Creëer bewust: Ontwerp je eigen familierituelen met betekenis
3. Leg uit aan kinderen: "Wij doen dit wel/niet omdat..."
4. Wees consistent: Voorkom verwarring door duidelijke keuzes
5. Blijf flexibel: Tradities mogen groeien en veranderen

Voor Gemeenten:

1. Ruimte voor verschillen: Niet één standaard voor iedereen
2. Onderwijs zonder te oordelen: Leer principes, geen voorschriften
3. Bied alternatieven aan: Lichtfeesten, herfstvieringen, Kinderdagfeesten
4. Focus op eenheid: Wat ons bindt is sterker dan wat ons verdeelt
5. Getuig in liefde: Onze houding spreekt luider dan onze standpunten

De Valstrikken

Zelfs als de volgende wijsheden worden toegepast, zijn er nog drie valstrikken die ik zie:

1. Het Oordeel-valstrik
   We lezen Romeinen 14:5 ("Laat iedereen zijn eigen overtuiging volgen") maar vergeten dat dit geldt voor zowel de viërder als de niet-viërder. De niet-viërder mag de viërder niet veroordelen, maar de viërder mag de niet-viërder ook niet minachten.
2. Het Extremisme-valstrik
   "Alles is heilig" betekent niet "alles is goed". "Alles is geoorloofd" betekent niet "alles is verstandig". De vrijheid van Christus is geen vrijbrief voor gedachteloosheid.
3. Het Individualisme-valstrik
   Mijn vrijheid mag niet ten koste gaan van een ander geweten. Paulus zegt tegen de Romeinen: 
   "Laten we daarom niet langer een oordeel over elkaar vellen. Zie er liever op toe dat u uw broeder of zuster geen aanstoot geeft." Romeinen 14:13

Een Persoonlijk Verhaal: Ons Gezin en Halloween

Onze zoon is op het moment van schrijven nog te jong om Halloween te begrepen. Mijn eerste impuls is: "Nee, dat doen wij niet." Maar ik dwing mezelf om al mijn overwegingen te toetsen aan Gods woord. Mijn man en ik zijn daarom gaan zitten en we bespraken:

• Waarom we meedoen/niet meedoen?
• Wat onze zorgen zijn?
• Of het ook anders kan.

We kozen voor een middenweg. Volgend jaar, afhankelijk van waar we zijn zullen we niet kiezen voor kostuums of horror, maar misschien een herfstwandeling. We kunnen buren bezoeken met zelfgemaakte koekjes en een kaartje met een bemoedigende tekst. De kinderen zijn daar hopelijk blij mee, wij ervaren vrede, en we kunnen betekenisvolle gesprekken voeren met buren.

Het gaat dus niet om Halloween vieren of niet. Het gaat om: Hoe kunnen we in deze context getuigen van Christus' licht?

"Dit alles is slechts een schaduw van wat komt -
de werkelijkheid is Christus." 
Kolossenzen 2:17

Dit vers is misschien wel de sleutel tot alle discussies over feesten en tradities. Joodse feesten, heidense feesten, culturele tradities - ze zijn allemaal schaduwen. De werkelijkheid is Christus.

De vraag wordt dan niet: "Is deze traditie goed of fout?" Maar: "Wijst deze traditie naar Christus of weg van Hem? Kan ik hem gebruiken om naar Hem te wijzen?" De uitnodiging van Paulus in Romeinen 14 is niet om tot één antwoord te komen voor alle christenen. Het is om tot een houding te komen van genade, vrijheid en verantwoordelijkheid.

Jouw Persoonlijk Verhaal

In de herfst, wanneer Halloween en Sinterklaas op de kalender verschijnen, nodig ik je uit om:

1. Te onderzoeken (niet alleen te reageren)
2. Te bidden (niet alleen te discussiëren)
3. Te kiezen in vrijheid (niet in angst of dwang)
4. Te respecteren (ook als anderen anders kiezen)
5. Christus centraal te stellen (in alles wat je wel of niet viert)

Want uiteindelijk draait het niet om de vraag: "Vier jij Halloween of Sinterklaas?"
Maar om: "Leef jij elke dag - feestdag of niet - voor de Heer?" 
Laten we afronden in gebed.

"Hemelse Vader,In een wereld vol tradities, feesten en vieringen vragen wij U om wijsheid.
Geef ons het onderscheidingsvermogen om te weten wat U wel of niet eert.
Geef ons de genade om verschillen te accepteren binnen Uw familie.
Geef ons de creativiteit om nieuwe tradities te vormen die Uw liefde weerspiegelen.
Help ons om nooit te oordelen waar U vrijheid geeft,
en nooit vrijheid te misbruiken waar U heiligheid vraagt.
Laat alles wat we doen - of we nu vieren of niet vieren - tot Uw eer zijn.
Amen."